Haksız Yere İşten Çıkarıldım, Ne Yapmalıyım? İşe İade Davası ve Tüm Haklarınız

İşten çıkarılma süreci çalışanlar için ciddi bir belirsizlik ve mağduriyet yaratabilir. Hele ki bu işten çıkarılma, geçerli bir neden olmadan gerçekleşmişse… “Haksız yere işten çıkarıldım, haklarım nelerdir?” sorusunun cevabı ise çoğu zaman işe iade davası ile başlamaktadır. Bu yazımızda işe iade davasının ne olduğu, şartları, süreçleri ve haksız işten çıkarma durumunda işçilerin hangi tazminatlara hak kazanabileceği tüm yönleriyle ele alınmaktadır.

İşe İade Davası Nedir?

İşe iade davası, işverenin iş sözleşmesini geçerli bir neden olmadan feshetmesi durumunda, işçinin işe geri dönmek amacıyla açtığı bir dava türüdür. Bu dava ile iş güvencesinden yararlanmak isteyen işçi, işe geri alınmasını ya da işe alınmaması halinde belirli tazminatların ödenmesini talep eder.

Bu davalar, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18–21. maddeleri arasında düzenlenmiştir.

İşe İade Davasının Şartları Nelerdir?

Haksız işten çıkarma durumunda işçinin işe iade davası açabilmesi için bazı temel şartların sağlanması gerekir:

İşyerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalıdır

İşverenin aynı işkolunda birden fazla işyeri varsa, toplam işçi sayısı dikkate alınır.

İşçinin en az 6 ay kıdemi olmalıdır

Yer altı işlerinde çalışanlar için 6 aylık şart aranmaz.

İş sözleşmesi belirsiz süreli olmalıdır

Belirli süreli sözleşmelerde işe iade davası açılması mümkün değildir.

Fesih işveren tarafından yapılmış olmalıdır

İşçinin istifası, karşılıklı anlaşma gibi haller işe iade kapsamına girmez.

İş sözleşmesi geçerli bir neden olmadan feshedilmiş olmalıdır

İşçinin yetersizliği, davranışları veya işyerinin ekonomik nedenleri gibi unsurlar geçerli sayılabilir. Ancak bu nedenler somut olmalı ve ispatlanmalıdır.

Sözleşmenin Fesih Usulü Nasıl Olmalıdır?

İşveren, iş sözleşmesini yazılı olarak feshetmek ve açık, kesin bir gerekçe sunmak zorundadır. İşçinin davranışları veya performansına dayalı bir fesih yapılacaksa, savunması alınmadan fesih işlemi gerçekleştirilemez. Aksi halde fesih geçersiz sayılır.

Detaylı yasal düzenlemeye şu bağlantıdan ulaşabilirsiniz:
🔗 İş Kanunu Madde 19 – Fesih Bildirimi ve Savunma Alınması

İşe İade Davasında Süreç Nasıl İşler?

  1. Fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 1 ay içinde arabuluculuğa başvurulmalıdır.
  2. Arabuluculuk sürecinin olumsuz sonuçlanması halinde, 2 hafta içinde dava açılmalıdır.
  3. İşçi davayı kazanırsa, kararın kesinleşmesinden sonra 10 gün içinde işverene başvurarak işe iadesini talep etmelidir.
  4. İşveren bu başvuru üzerine 1 ay içinde işçiyi işe başlatmak zorundadır.

İşveren İşçiyi İşe Başlatmazsa Ne Olur?

İşverenin, mahkeme kararına rağmen işe iade davası sonucunda işçiyi işe başlatmaması durumunda:

  • En az 4, en çok 8 aylık brüt ücret tutarında işe başlatmama tazminatı,
  • En çok 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti,
  • Eksik ödenen kıdem ve ihbar tazminatları,
  • İşsizlik maaşı hakkı doğabilir.

İşe İade Davasında Faiz Uygulaması Nasıldır?

  • Boşta geçen süreye ilişkin ödenmeyen ücretlere mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır.
  • İşe başlatmama tazminatı için ise yasal faiz uygulanır.
  • Faiz başlangıcı, işe başlatma talebinin yapıldığı tarih olarak kabul edilir.

Başka İşte Çalışmak Davaya Engel midir?

Hayır. İşe iade davası sürerken başka bir işte çalışılması, davanın açılmasına veya kazanılmasına engel teşkil etmez. Ancak çalışılan bu işten elde edilen kazançlar, işe başlatmama tazminatı veya diğer hakların hesaplanmasında etkili olabilir.

Dava Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

İşe iade davaları genellikle 4 ila 12 ay arasında sonuçlanır. Arabuluculuk aşamasında anlaşma sağlanırsa süreç daha da kısalır. İstinaf ve temyiz aşamaları ise bu süreci uzatabilir.

İşe İade Davası Kazandım, Ne Yapmalıyım?

Mahkeme kararının kesinleşmesiyle birlikte 10 gün içinde işverene yazılı başvuru yapmalısınız (tercihen noter aracılığıyla). İşveren sizi işe almazsa; işe başlatmama tazminatı, boşta geçen süre ücreti ve diğer işçilik alacaklarını talep edebilirsiniz. Bu alacaklar için yeniden arabuluculuk ve ardından alacak davası açmanız gerekir.

Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?

Yetkili mahkeme, işverenin merkezinin bulunduğu yer veya işin yapıldığı yer iş mahkemesidir. İş mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesi görevlidir.

Dava Masrafları ve Avukatlık Ücretleri

İşe iade davası maktu harçlı bir dava olup dava masrafları düşük seviyededir. Ancak işe başlatılmama sonrası açılacak alacak davası nispi değerli olduğundan masraf artabilir. Avukatlık ücretleri ise 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ve asgari ücret tarifesine göre belirlenir.

Sonuç: Haksız İşten Çıkarma Durumunda Haklarınızı Aramaktan Çekinmeyin

İşten çıkarılma hukuka aykırıysa, işe iade davası ile hem işinize geri dönebilir hem de ciddi maddi haklar kazanabilirsiniz. İşvereninizin sizi tazminatsız işten çıkarması her zaman yasal değildir. Bu nedenle süreci gecikmeden iş ve sosyal güvenlik alanında uzman bir avukattan destek alarak yürütmeniz, kayıplarınızın önüne geçer.

Adil, güvenilir ve etkili bir hizmet için...

Kategoriler