İdare hukuku, kamu kurumlarının işleyişini, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen bir hukuk dalıdır. Bu alanda yaşanan uyuşmazlıklar ise genellikle idari davalar yoluyla çözüme kavuşturulur.
Azel Hukuk ve Danışmanlık, Türkiye’nin öncü hukuk bürolarından biri olarak, farklı sektörlerde çeşitli idarelerle yaşanan uyuşmazlıkların, müvekkillerinin öngördüğü usuller doğrultusunda çözülmesi konusunda geniş bilgi birikimi ve uzman ekibiyle, idare hukuku ve idari davalar alanındaki haklarınızı savunmak için yanınızdadır.
İdare Hukuku ve İdari Davalarda Avukatlik Hizmetlerimiz
İdare Hukuku Nedir?
Devletin görevlerini yerine getirmek ve gelişmesine fayda sağlamak için kurduğu örgüte idare denmektedir. İdare hukukunun konusu ise devlet ile halk arasındaki ilişkiyi düzenlemek ve ilgili mevzuat çerçevesinde dengeyi bulmaktır.
İdare hukuku, kamu idaresinin faaliyetlerini ve bu faaliyetlerden doğan hukuki ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır. Kamu kurumlarının yetki ve sorumlulukları, bireylerin kamu idaresine karşı sahip olduğu haklar ve kamu idaresinin karar ve işlemlerinin denetimi gibi konular, idare hukukunun temelini oluşturur.
İdare hukukuna tabi olan Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin görev alanına giren uyuşmazlıkların çözümünde uygulanacak usuller İdari Yargılama Usulü Kanunu tarafından düzenlenir.
İdare Hukukunun Amacı Nedir?
İdare hukuku, bireylerin kamu idaresine karşı sahip olduğu hakları koruma amacını taşır. Bu kapsamda:
- İdarenin keyfi kararlarına karşı yargı yolu açık tutulur.
- Kamu hizmetlerinin eşit, adil ve şeffaf bir şekilde sunulması sağlanır.
- Kamu zararına neden olan işlemler, mahkemeler aracılığıyla iptal edilebilir.
İdare Hukukunun Temel İlkeleri
- Kanunilik İlkesi: İdarenin her türlü işlemi ve eylemi, yasalara uygun olmalıdır.
- Hizmette Eşitlik İlkesi: Kamu hizmetleri, herkese eşit şekilde sunulmalıdır.
- Kamu Yararı İlkesi: İdari işlemler ve eylemler, kamu yararını gözeterek gerçekleştirilmelidir.
Hukuk Devleti İlkesi: İdare, hukuka uygun hareket etmek ve denetime açık olmak zorundadır.
İdari Dava Türleri Nelerdir?
İdari davalar, kamu idaresinin karar, işlem veya eylemlerine karşı bireylerin ya da tüzel kişilerin açtığı davalardır. Bu davalar genellikle kamu yararını ve birey haklarını dengelemeyi amaçlar. İdari davaların başlıca türleri şunlardır:
İptal Davaları
İptal davaları, idare hukuku kapsamında, kamu kurumları veya idare tarafından yapılan hukuka aykırı işlemlerin iptali talebiyle açılan davalardır. Bu davaların amacı, idarenin yetkisini aşarak, mevzuata aykırı şekilde ya da keyfi olarak gerçekleştirdiği işlemlerin mahkeme kararıyla hükümsüz hale getirilmesidir.
Hukuka Uygunluk Denetimi
İdari işlemlerin yalnızca hukuka uygunluğu denetlenir. Mahkeme, idarenin takdir yetkisini sorgulamaz, ancak bu yetkinin hukuka uygun kullanılıp kullanılmadığını değerlendirir.
İptal Davası Açma Süresi
İdare hukukunda iptal davası açma süresi genellikle işlemin tebliğ tarihinden itibaren 60 gündür. Bu süre kanunla düzenlenmiş olup hak düşürücüdür.
İptal Davalarının Konuları
- İdari para cezaları
- Ruhsat iptalleri
- Atama, görevden alma işlemleri
- Kamulaştırma kararları
- İhale işlemleri gibi idari karar ve işlemler iptal davalarına konu olabilir.
İptal Davalarında Hukuka Aykırılık Halleri
- Yetki unsuru: İdarenin yetkisi dışında işlem yapması.
- Şekil unsuru: İşlemin hukuki şekil şartlarına uygun olmaması.
- Sebep unsuru: İşlemin gerekçesinin hukuka uygun olmaması.
- Amaç unsuru: İdarenin kamu yararına aykırı amaç gütmesi.
- Konu unsuru: İşlemin doğrudan hukuka aykırı olması.
İptal Davasının Sonuçları
Eğer mahkeme, işlemin hukuka aykırı olduğuna karar verirse, işlem iptal edilir ve geçmişe etkili olarak hükümsüz sayılır. İdare, mahkeme kararını uygulamak ve işlemin sonuçlarını düzeltmekle yükümlüdür.
İptal davaları, bireylerin idarenin keyfi veya hukuka aykırı işlemlerine karşı haklarını koruması için temel bir yoldur. Bu nedenle etkili bir hukuki destek gerektirir.
Tam Yargı Davaları
Tam yargı davaları, idare hukuku kapsamında, idarenin eylemleri veya işlemleri nedeniyle bir kişinin maddi veya manevi zarar görmesi durumunda açılan tazminat davalarıdır. Bu davalar, idarenin hukuka aykırı işlem, eylem veya ihmallerinden kaynaklanan zararların tazmini amacı taşır. Zarar hem maddi (mülkiyet kaybı, gelir kaybı) hem de manevi (itibar zedelenmesi, psikolojik zarar) olabilir.
Tam Yargı Davalarının Dayanakları
- Hizmet Kusuru: İdarenin kamu hizmetini yerine getirirken kusurlu davranması.
- Kusursuz Sorumluluk: İdarenin kusuru olmasa bile bazı durumlarda zarardan sorumlu tutulması (ör. tehlike sorumluluğu).
Tam Yargı Davası Açma Süresi
Zarara sebep olan işlemin tebliğinden itibaren genellikle 60 gün içinde dava açılabilir. Eylemden doğan zararlar için zararın öğrenilmesinden itibaren süre işlemeye başlar.
Tam Yargı Davalarının Konusu ve Kapsamı
- Kamulaştırmasız el atma nedeniyle oluşan zararlar.
- Trafik kazaları gibi idareye bağlı olaylardan doğan zararlar.
- İdari karar veya işlemlerin uygulanması sonucu ortaya çıkan kayıplar.
- İdarenin ihmali sonucu meydana gelen zararlar.
Tam Yargı Davasının Sonuçları
Mahkeme, davacının zararının tespitini yapar ve bu zararın idare tarafından tazmin edilmesine hükmeder. Bu tazminat, zarar görenin kayıplarını tam anlamıyla gidermeyi hedefler. Mahkeme kararı bağlayıcıdır ve idarenin karara uyması zorunludur.
Tam Yargı Davasına Örnekler
- Haksız olarak verilen idari para cezaları nedeniyle uğranılan maddi kayıpların tazmini.
- Kamulaştırma işlemi olmadan bireylerin mülkiyetine müdahale edilmesi.
- Trafik kazasında kamu taşıtının neden olduğu maddi ve manevi zararların karşılanması.
- Öğrenci veya memur haklarının ihlal edilmesi nedeniyle yaşanan zararların giderilmesi.
Tam yargı davaları genellikle bir iptal davası ile bağlantılıdır. İptal davasıyla idari işlemin hukuka aykırılığı tespit edilirse, bu işlemden doğan zararlar için tam yargı davası açılabilir. Ancak doğrudan tam yargı davası açmak da mümkündür.
Bağlantılı Davalar
Bağlantılı davalar, idare hukukunda birbiriyle hukuki veya fiili açıdan ilişki içinde olan davalardır ve genellikle birlikte değerlendirilir. Örneğin, bir idari işlemin hukuka aykırılığı nedeniyle önce iptal davası açılır, ardından bu işlemden doğan zararların tazmini için tam yargı davası açılabilir.
Aynı şekilde, bir idari işlemle ilişkili birden fazla kişinin açtığı iptal veya tam yargı davaları da bağlantılı kabul edilir. Bu tür davalar, çelişkili kararların önüne geçilmesi ve uyuşmazlıkların bütüncül şekilde çözülmesi için genellikle aynı mahkemede veya birlikte incelenir.
İdari Dava Süreci Nasıl İşler?
İdari davalar, genellikle belirli bir usul çerçevesinde yürütülür:
- Ön İnceleme: İlgili idari işlem ya da eylemin hukuka uygunluğu değerlendirilir.
- Dava Açma Süresi: İptal davaları genellikle işlem tarihinden itibaren 60 gün içinde açılmalıdır.
- Mahkeme Süreci: İdari davalar, idare mahkemelerinde görülür. Gerektiğinde Danıştay, temyiz mercii olarak görev yapar.
Kararın Uygulanması: Mahkeme kararı doğrultusunda, iptal edilen işlemler geri alınır ya da tazminat ödenir.
Ankara’da İdare Hukuku Avukatlık ve Danışmanlık Hizmetletlerimiz
Azel Hukuk ve Danışmanlık’ın alanında uzman Ankara Barosuna kayıtlı avukatları devletin uygulamaları bakımından kamu hukukunun alanını oluşturan idare hukuku alanında tecrübelenmiş olup devletin uygulamaları bakımından idare karşısında hak kaybına uğramaması için bireylerin hakların korunması, yaşanan uyuşmazlıkların devlet karşısında güçsüz konumda olan müvekkillerinin ön gördüğü usulde çözümü ve vergi ihtilaflarının giderilmesi amacıyla hizmet vermektedir.
İdare hukuku alanında verdiğimiz avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetlerimiz başlıca aşağıda sıralanmıştır.
İdari Para Cezaları İçin İtiraz Davaları
Haksız veya hukuka aykırı idari para cezalarına karşı itiraz davalarının hazırlanması ve yürütülmesi.
İptal Davaları
İdare tarafından yapılan hukuka aykırı işlemlerin iptali için dava açma ve takip süreçlerinin yürütülmesi.
Belediye Kanunu ile İlgili Uyuşmazlıkların Çözülmesi
Belediye Kanunu çerçevesinde doğan ihtilafların hukuki yollarla çözümüne yönelik danışmanlık ve dava süreçlerinin yürütülmesi.
Karayolları Trafik Davalarının Açılması
Trafik kazaları ve karayollarına ilişkin uyuşmazlıklarda hak arama süreçlerinin yönetilmesi.
Kamulaştırma Davalarının Yürütülmesi ve İşlemlere İtiraz Edilmesi
Kamulaştırma işlemlerinde ortaya çıkan hak kayıplarının giderilmesi ve hukuka aykırı işlemlere karşı dava açılması.
Öğrenci ve Memur Davalarının Açılması ve Yürütülmesi
Öğrenci hakları ve memuriyete ilişkin sorunlarda hukuki destek ve dava süreçlerinin yönetilmesi.
İdare Yüzünden Olan Kayıplara Karşı Tazminat Davaları
İdarenin hukuka aykırı eylemleri sonucu doğan zararların tazmini için dava açılması ve takip edilmesi.
İhale Davalarına Bakılması
Kamu ihalelerinde yaşanan hukuki ihtilafların çözümüne yönelik dava açılması ve süreçlerin yürütülmesi.
İhale Hukukuna Aykırı İtilaflı Süreçlerin Çözülmesi
İhale süreçlerinde meydana gelen usulsüzlükler ve hukuka aykırılıklara karşı hukuki destek sağlanması.
İdare Hukuku Alanında Tüm Danışmanlık Hizmetleri
Uzman avukatlardan oluşan dinamik ekibimizle Ankara ofisimizde, idare hukuku alanında bireysel ve kurumsal tüm ihtiyaçlarınıza özel çözümler sunuyoruz. Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz!
Uzmanlık ve Güvenilirlik
Hukuki bilgi birikimimiz ve yıllara dayanan deneyimimizle, en karmaşık süreçlerde bile yanınızdayız.
Müşteri Odaklı Hizmet
Şeffaf, hızlı ve etkili çözümler sunarak, her adımda sizin için en iyi sonucu hedefliyoruz.
Kapsamlı Stratejik Ortaklıklar
Güçlü yerel ve uluslararası bağlantılarımız sayesinde, sınırları aşan hukuki çözümler sunuyoruz.
İdare Hukukunda ve Davalarında Sıkça Sorulan Sorular
Eğer bir kamu idaresinin işlem veya eyleminin hukuka aykırı olduğunu düşünüyorsanız ya da bir kamu zararı nedeniyle mağduriyet yaşadıysanız idari dava açabilirsiniz.
Hayır, idari davalarda avukat tutmak zorunda değilsiniz; davanızı kendiniz de açabilir ve takip edebilirsiniz. Ancak, idare hukuku karmaşık bir alan olduğundan, hak kaybı yaşanmaması ve süreçlerin doğru bir şekilde yürütülmesi için bir avukattan profesyonel destek almak tavsiye edilir. Özellikle dava dilekçesinin hazırlanması, hukuki dayanakların belirlenmesi ve sürelere uyulması konularında avukatlar önemli bir rol oynar.
İş hukuku davalarında vekalet ücretini; davanın türü ve kapsamı, avukatın deneyimi ve uzmanlık alanı gibi birçok faktör etkiler. İhtiyacınıza özel hukuki hizmetlerimiz ve detaylı fiyat bilgisi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Eğer idare hukuku ve idari davalar hakkında daha fazla bilgi almak ya da hukuki danışmanlık hizmeti talep etmek isterseniz, bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman kadromuz, sizin için en doğru çözümleri sunmaya hazırdır.
