Türk Ceza Kanunun 188. maddesinde düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin imali, ithali, ihracı, ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkalarına verilmesi, sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması veya ticaret amacıyla satın alınması, kabul edilmesi ile işlenen seçimlik hareketli bir suçtur.
Bu suç bir kazanç elde etmek için işlenmektedir. Ancak suçun işlenmesiyle elde edilecek kazanç kesin olarak belirlenemeyeceği için, söz konusu suçun işlenmesi durumunda hapis cezasının yanı sıra adli para cezasına hükmedilmesi de öngörülmüştür. Madde metninde uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin ne olduğu tanımlanmadığı gibi bunların sayılarak sınırlandırılması yoluna gidilmemiştir. Sınırlandırma yapılmamasıyla amaçlanan, uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticaretiyle mücadele alanını genişletmektir.
Gelişen teknoloji ile uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin çeşitliliği arttığı gibi maliyetlerin de düştüğü gözlemlenmektedir. Böylece uyuşturucu veya uyarıcı maddelere ulaşmak kolaylaşmıştır. Uyuşturucu veya uyarıcı madde fiyatlarının düşük olması ve erişilebilirliğin kolaylaşması, uyuşturucu madde kullanım yaşını da düşürmeye başlamıştır. Bu nedenle kanun koyucu tarafından öngörülen cezalar, korunan menfaat göz önüne alınarak caydırıcı boyutlara getirilmiştir.
TCK Madde 188 – Uyuşturucu Kullanma ve Ticareti Suçu
- Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, 20 yıldan 30 yıla kadar hapis ve 2000 günden 20.000 güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinin diğer ülke açısından ithal olarak nitelendirilmesi dolayısıyla bu ülkede yapılan yargılama sonucunda hükmolunan cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye’de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.
- Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve 1000 günden 20.000 güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
- (Değişik: 27/3/2015-6638/11 md.)
Ağırlaştırıcı Nedenler
TCK 188/3 vd. fıkralarında düzenlenmiştir:
- Suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi (TCK md.188/6)
- Tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların çevresinde işlenmesi (TCK md.188/4-b)
- Uyuşturucu madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması (TCK md.188/3)
- Eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya baz morfin olması (TCK md.188/4-a)
- Üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi (TCK md.188/5)
- Sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi (TCK md.188/7)
Uyuşturucu Kullanma ve Ticareti Suçunun Cezası
- Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç etme suçları için 20 yıldan 30 yıla kadar hapis ve 2000 günden 20.000 güne kadar adli para cezası
- Ülke içinde satma, satışa arz etme, başkalarına verme, sevk etme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme ve bulundurma suçları için 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve 1000 günden 20.000 güne kadar adlî para cezası
Uyuşturucu Kullanma Suçu (TCK Madde 191)
- Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir.
- Denetimli serbestlik tedbiri uygulanır, gerek görülmesi halinde tedaviye tabi tutulabilir.
- Erteleme süresi içinde kişi tekrar suç işlerse hakkında kamu davası açılır.
Uyuşturucu Suçlarında Etkin Pişmanlık (TCK Madde 192)
- Uyuşturucu madde imal ve ticareti suçuna iştirak eden kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce suç ortaklarını ve uyuşturucu maddelerin saklandığı yerleri bildirirse ceza almaz.
- Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce suçluların yakalanmasını veya uyuşturucu maddenin ele geçirilmesini sağlarsa, hakkında cezaya hükmolunmaz.
- Suç işlendikten sonra gönüllü olarak suçun meydana çıkmasına ve suçluların yakalanmasına yardımcı olan kişinin cezası dörtte birden yarısına kadar indirilebilir.
- Uyuşturucu kullanan kişi, soruşturma başlamadan önce resmi makamlara veya sağlık kuruluşlarına başvurup tedavi edilmesini isterse cezaya hükmolunmaz.
Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Suçlarında Görevli Mahkeme
Uyuşturucu madde imal veya ticareti suçu ile ilgili davalar ağır ceza mahkemesi tarafından görülür. Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma, kabul etme veya bulundurma suçları asliye ceza mahkemesinin görev alanına girer.